ბლოგი

🖥️ ძირითადი კომპიუტერული ნაწილები

• CPU (პროცესორი) → კომპიუტერის ტვინი. რაც უფრო სწრაფია, მით უკეთ მუშაობს სისტემა.

• RAM (ოპერატიული მეხსიერება) → დროებით იმახსოვრებს პროგრამების და თამაშების მიმდინარე პროცესებს. მეტი RAM = მეტი სიჩქარე ერთდროულად რამოდენიმე ამოცანაზე.

• SSD → მეხსიერება, სადაც ინახება სისტემა და ფაილები. სწრაფი და ახალი სტანდარტი.

• HDD → ძველი ტიპის მეხსიერება. იაფი და დიდი, მაგრამ ნელი.

• GPU (ვიდეო ბარათი) → პასუხისმგებელია გამოსახულებაზე. თამაშისთვის ან/და ვიდეოს მონტაჟისთვის, ძლიერი GPU დაგჭირდება.

• AIO (All-in-One PC) → კომპიუტერი, რომელშიც გაერთიანებულია ეკრანი და სისტემურ ბლოკი.(მაგ., iMac).

• Form Factor → კომპონენტების სტანდარტული ზომა და ფორმა, მაგალითად ATX, mATX, Mini-ITX.

• PSU (Power Supply Unit) → კვების ბლოკი — კომპიუტერის მაკომპლექტებლებს ენერგიას აწვდის, უმნიშვნელოვანესია ხარისხიანი PSU.

• Air Cooling — გაგრილება ჰაერის ნაკადით (ქულერები)

• Liquid Cooling — გაგრილება სითხის მეშვეობით, ეფექტური ძლიერი სისტემებისთვის

• Thermal Paste → სპეციალური პასტა, რომელიც პროცესორს და ქულერს შორის გადახურების თავიდან ასაცილებლად გამოიყენება.

⚡ სისტემის და სიჩქარის დეტალები

• GHz → პროცესორის სიხშირე. რაც უფრო მაღალია, მით მეტი ოპერაციის შესრულება შეუძლია წამში.

• Cache → პროცესორის პატარა, მაგრამ ძალიან სწრაფი მეხსიერება.

• Latency (ლატენცია) → მონაცემების გადაცემის დაგვიანება, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ონლაინ თამაშებსა და ვიდეოზარებში.

• I/O Ports (Input/Output Ports) → მოწყობილობების შესაერთებელი პორტები (USB, HDMI, Ethernet და სხვ.).

• Threads (ნაკადები) → CPU-ს უნარი ერთდროულად მართოს რამდენიმე დავალება — მეტი ნაკადი = მეტი დავალების მიღება/გადამუშავება ერთდროულად.

• Cores (ბირთვები) → ბირთვი (Core) არის პროცესორის შიგნით არსებული დამოუკიდებელი „მცირე ტვინი“, რომელიც მონაცემებს ამუშავებს.

🏗️ მონაცემთა შენახვა და მართვა

• RAID → დისკების გაერთიანება უკეთესი სიჩქარის ან მონაცემების უსაფრთხოებისათვის.

• S.M.A.R.T → დისკების თვითშემოწმება — გზავნის გაფრთხილებას, თუ რა პრობლემაა მოსალოდნელი.

• Partition → დისკის დაყოფა რამდენიმე ნაწილად, მაგალითად სისტემისთვის და ფაილებისთვის ცალ-ცალკე.

• NAS (Network Attached Storage) → ქსელში დაკავშირებული მეხსიერების მოწყობილობა, რომელიც ოჯახის ან ოფისის მრავალ კომპიუტერს ემსახურება.

🌐 ქსელები და ინტერნეტი

• IP → უნიკალური ციფრული მისამართი, რომლითაც მოწყობილობები ქსელში ურთიერთობენ.

• LAN → ადგილობრივი ქსელი (მაგ., ოფისში ან სახლში).

• WAN → გლობალური ქსელი, რომელიც LAN-ებს აკავშირებს (ინტერნეტი).

• MAC Address → ქსელში არსებული მოწყობილობაზე უცვლელი უნიკალური კოდი.

• Wi-Fi სტანდარტები (802.11…) →

  • Wi-Fi 4 → სწრაფი და სტაბილური

  • Wi-Fi 5 → სწრაფი სტრიმინგისთვის

  • Wi-Fi 6/6E → უახლესი, ბევრი მოწყობილობის მხარდაჭერით

  • Wi-Fi 7 → მომავალი, ძალიან მაღალი სიჩქარისთვის

• MIMO → ტექნოლოგია, რაც როუტერს ერთდროულად ბევრი მოწყობილობის უკეთ მართვის საშუალებას აძლევს.

• VPN → დაშიფრული კავშირი ინტერნეტში, რომელიც იცავს მონაცემებს და მალავს შენს ადგილმდებარეობას.

• DNS (Domain Name System) → სისტემაა, რომელიც გვეხმარება ვებგვერდების მისამართების (მაგ., google.com) IP-ად გარდაქმნაში.

• DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) → ავტომატურად ანიჭებს მოწყობილობებს IP მისამართებს ქსელში.

• Dual Band Wi-Fi → როუტერი, რომელიც მუშაობს როგორც 2.4 GHz-ზე (უფრო ნელი, მაგრამ შორი დაფარვით), ისე 5 GHz-ზე (უფრო სწრაფი, მაგრამ მოკლე დაფარვით).

• Mesh Wi-Fi → რამდენიმე როუტერის ერთიანი სისტემა, რომელიც დიდ სივრცეებზე უკეთ ფარავს სიგნალს.

🎮 სპეციალური ტექნოლოგიები

• Intel Virtualization → პროცესორის ფუნქცია, რომელიც ვირტუალურ მანქანებთან მუშაობისთვის აუცილებელია.

• SLI → NVIDIA-ს ტექნოლოგია რამდენიმე ვიდეო ბარათის ერთად გამოსაყენებლად.

• Overclocking → კომპონენტების „აჩქარება“ მაქსიმალურ სიჩქარეზე, დამატებითი გაგრილების საჭიროებით.

• Ray Tracing → გეიმინგში სინათლისა და ჩრდილების ძალიან რეალისტური სიმულაცია.

• V-Sync → ეკრანის კადრების სინქრონიზაცია თამაშებისას, გამოსახულება რომ არ „დაიშალოს“.

• FreeSync / G-Sync → AMD-ს და NVIDIA-ს ტექნოლოგიები ეკრანის და GPU-ს სინქრონიზაციისთვის, რაც უკეთეს გამოსახულებას და ნაკლებ „დაყოვნებას“ იძლევა.

• Shader → პატარა პროგრამა GPU-ში, რომელიც განსაზღვრავს, როგორ გამოიყურება განათება, ჩრდილები, ზედაპირები თამაშებსა და გრაფიკაში.

📱 დამატებითი დეტალები

• DPI → მაუსის მგრძნობელობა. მაღალი DPI → სწრაფი კურსორი.

• Drivers → პატარა პროგრამები, რომლებიც ეხმარება კომპიუტერს, სწორად ამოიცნოს მოწყობილობები.

• BIOS / UEFI → სისტემა, რომელიც კომპიუტერის დედადაფას ამუშავებს.

• Firewall → უსაფრთხოების ბარიერი, რომელიც იცავს ქსელს.

• VPN → უსაფრთხო, ანონიმური ინტერნეტ კავშირი.

• Cloud Storage → ფაილების შენახვა ინტერნეტში (მაგ., Google Drive).

• Firmware → პროგრამული უზრუნველყოფა, რომელიც კომპიუტერის კომპონენტებში (მაგ., მყარ დისკში ან მოდემში) არის ჩაშენებული და მათ მუშაობას უზრუნველყოფს.

• Checksum → მონაცემთა ბლოკის კონტროლისთვის გამოთვლილი კოდი — ამოწმებს, ხომ არ დაზიანდა ფაილი გადაცემისას.

• Cloud Computing → სერვისები, რომლებიც ინტერნეტით გთავაზობენ გამოთვლით სიმძლავრეს და შენახვას, მაგალითად Google Cloud, AWS.

• Sandboxing → ტექნიკა, რომელიც პროგრამებს იზოლაციაში მუშაობას აიძულებს, რომ კომპიუტერის დანარჩენ ნაწილებს ვერ ავნონ.